16. edycja Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego – 5 finalistów

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego od lat uznawana jest za jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień w polskiej literaturze faktu. Co roku jury staje przed trudnym zadaniem wyboru pięciu najlepszych reportaży, które nie tylko poruszają istotne problemy współczesnego świata, ale także skłaniają do refleksji i poszerzają naszą wiedzę o innych kulturach. W tym roku, w 16. edycji konkursu, do finału zakwalifikowały się następujące książki:

• Andrzej Dybczak – „Las duchów”, Wydawnictwo Nisza
• Sam Knight – „Biuro przeczuć”, tłum. Agnieszka Wilga, Wydawnictwo Czarne
• Patricia Nieto – „Wybrani”, tłum. Aleksandra Wiktorowska, Wydawnictwo ArtRage
• Maciej Pisuk – „Staniemy się tacy jak on”, Wydawnictwo Cyranka
• Pablo Trincia – „Diabły z Bassa Modenese”, tłum. Tomasz Kwiecień, Wydawnictwo Otwarte

W tym roku do konkursu zgłoszono rekordową liczbę 150 książek, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu literaturą faktu. Organizatorzy 16. edycji zdecydowali się na podwyższenie nagród, co dodatkowo podkreśla rangę tego wydarzenia. Laureat głównej nagrody otrzyma 120 tys. zł, a tłumacz zwycięskiej książki – 25 tys. zł. Autorzy i tłumacze nominowanych książek otrzymają odpowiednio 15 tys. zł i 8 tys. zł.

O tym, kto otrzyma nagrodę, zadecyduje jury w składzie: Ludwika Włodek (przewodnicząca), Søren Gauger, Łukasz Grzymisławski, Elżbieta Sawicka i Katarzyna Surmiak-Domańska. Sekretarzem jury jest Maria Krawczyk. Ogłoszenie zwycięzcy nastąpi 18 maja podczas Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie.

źródło: kultura.um.warszawa.pl

 

Więcej o książkach:

 

 

„Las duchów” – Andrzej Dybczak

Wydawnictwo: Nisza

Opis: „Las duchów” to książka z gatunku literatury faktu. Jej kanwą jest poszukiwanie informacji o przedmiotach z tak zwanej kolekcji syberyjskiej Muzeum Etnograficznego w Krakowie, przywożonych w XIX wieku przez podróżników, zesłańców, ludzi interesu. W latach 2016-2019 autor kilkakrotnie jeździł na Syberię, rozmawiał z potomkami ludzi, do których takie rzeczy należały. Nieme przedmioty dały początek fascynującym historiom. O współczesnych i dawnych mieszkańcach tamtych terenów, o miejscach i kulturze od dziesięcioleci degradowanych na skutek decyzji podejmowanych w Moskwie. W centrum uwagi Dybczaka jest zawsze czujący człowiek na tle historii, natury, polityki albo czujące zwierzę, często od tego człowieka zależne.  

 

 

 

„Biuro przeczuć. Historia psychiatry, który chciał przewidzieć przyszłość” – Sam Knight

Wydawnictwo: Czarne

Opis: 21 października 1966 roku młodą nauczycielkę z przedmieść Londynu wyrwało ze snu silne przeczucie, że wkrótce wydarzy się coś strasznego. Godzinę później w walijskim Aberfan doszło do tragedii – na górnicze miasteczko osunęła się część hałdy węglowej, zabijając ponad sto czterdzieści osób, w większości dzieci. Wśród lekarzy, którzy pojawili się na miejscu, był psychiatra John Barker.

To on – dla jednych szarlatan, dla innych innowator łączący naukowe podejście z otwartością na ezoterykę – wpadł na pomysł niecodziennego badania: postanowił zebrać świadectwa osób, które w jakiś sposób przeczuły tragedię. By je odnaleźć, założył we współpracy z dziennikiem „The Evening Standard” Biuro Przeczuć, które z czasem przekształciło się w bazę danych zawierającą sny i wizje, mające posłużyć jako ostrzeżenia.

Sam Knight brawurowo opisuje historię Barkera, jego współpracowników i podopiecznych – „żywych sejsmografów”, „ludzkich sensorów katastrof”. Biuro Przeczuć to również fascynująca opowieść o meandrach nauki i tajemnicza podróż do najbardziej niepokojących zakątków ludzkiego umysłu.

 

 

„Wybrani” – Patricia Nieto

Wydawnictwo: ArtRage

Opis: Na wschód od Medellín, nad rzeką Magdaleną, leży miasteczko, w którym najbrutalniejsza historia Kolumbii zderza się z myśleniem magicznym i religijnymi wierzeniami. Miasteczko nazywa się Puerto Berrío, a na jego cmentarzu, obok starego gnojownika tuż przy ścianie z grobami najbiedniejszych, pnie się inny wysoki mur, pełen kolorowych nisz. Zajmują je N.N., nomina nescio, partyzanci i bezimienni spływający rzeką Magdaleną od 1948 roku. Ciała, które zaplątują się w gałęzie i rybackie sieci i w końcu zostają zabrane przez Pacha, grabarza, zajmującego się nimi z czystego współczucia.

Kiedy mieszkańcy Puerto Berrío wybierają któregoś N.N., nadają mu nowe imię. Powierzają się jego opiece. Przychodzą, żeby dotrzymać mu towarzystwa. Rozmawiają z nim i zanoszą mu swoje prośby, a niektórzy mówią nawet, że czują jego ochronę. Pokrywają nagrobne tablice kolorową farbą, przyklejają dekoracje i kwiaty, zawsze jednak w taki sposób, żeby słowo „wybrany”, wypisane na grobie czarnymi literami, pozostawało widoczne niczym oskarżający, pełen grozy krzyk.

Patricia Nieto, postać kluczowa dla latynoamerykańskiego reportażu, napisała opowieść o ostatnich dekadach zbrojnego konfliktu w Kolumbii. Jej proza olśniewa i jednocześnie rozdziera serce. „Wybrani” prezentują się nam w skórze powieści, ale wewnątrz pulsuje krew wydarzeń i osaczonych głosów, którym grożą szlam i ołów.

 

 

 

„Staniemy się tacy jak on” – Maciej Pisuk

Wydawnictwo: Cyranka

Opis: Brzeska to krótka ulica na tyłach bazaru Różyckiego. Skryła się między zrujnowanymi kamienicami – jest owiana złą sławą, przez lata uchodziła za najniebezpieczniejszą ulicę Warszawy. Jej mieszkańcy opowiadają historie pełne bólu, przemocy, niedostatku, ale także tęsknoty za zwyczajnym życiem i podmiotowością, którą im odebrano. Warto ich posłuchać, bo odkrywają przed czytelnikami rzeczywistość niewidoczną na pierwszy rzut oka. Ich głos ściska serce. Jest nie tylko prośbą o pomoc, ale też dojmującym świadectwem upadku wspólnoty, która odwraca oczy.

 

 

—– RECENZJA —–

 

 

„Diabły z Bassa Modenese” – Pablo Trincia

Wydawnictwo: Otwarte

Opis: Jedno z najgłośniejszych śledztw w historii Włoch!

Włochy. Dwie miejscowości. Szesnaścioro dzieci, które zostały odseparowane od swoich rodzin – i nigdy już do nich nie wróciły. W wyniku przesłuchań ich rodzice zostali oskarżeni o przynależność do satanistycznej sekty, która pod wodzą miejscowego księdza odprawiała rytuały seksualne. Z każdym kolejnym wyznaniem dziecka rósł krąg diabłów zamieszanych w sprawę.

Pięć różnych procesów. Oskarżenia o porwania, tortury, morderstwa. Zniszczone rodziny. Życia zakończone przedwcześnie.

Co tak naprawdę wydarzyło się w Bassa Modenese?

Czy to możliwe, aby w jednym miejscu zostało skrzywdzonych tak wiele dzieci?

Kto w tej historii jest prawdziwym diabłem?

W tym porywającym reportażu dziennikarz śledczy Pablo Trincia powraca na miejsce zbrodni, aby odkryć prawdę. Rezultaty okażą się szokujące.