„Jaga” – Katarzyna Berenika Miszczuk – recenzja

Są postaci, które od pierwszego pojawienia się na kartach powieści intrygują, bawią i skłaniają do pytań. Kim są? Skąd pochodzą? Co ukształtowało ich charakter i niezwykłe umiejętności? W serii „Kwiat Paproci” Katarzyny Bereniki Miszczuk taką postacią bez wątpienia jest Baba Jaga. Mądra, cyniczna, obdarzona specyficznym poczuciem humoru szeptucha z Bielin, która staje się mentorką głównej bohaterki, Gosi. Przez kolejne tomy poznajemy ją jako doświadczoną znachorkę i powierniczkę sekretów, ale jej przeszłość pozostaje owiana tajemnicą. Aż do teraz. „Jaga” to prequel, który zabiera nas w podróż do czasów, gdy słynna Baba Jaga była po prostu Jarogniewą – młodą, ambitną dziewczyną, stawiającą pierwsze kroki na ścieżce szeptuchy w świecie, gdzie dawne wierzenia i nowoczesność dopiero zaczynały się przenikać. To opowieść o buncie, przeznaczeniu i odnajdywaniu własnej drogi wbrew oczekiwaniom i konwenansom.

Akcja „Jagi” cofa nas w czasie, prezentując losy Jarogniewy na długo przed tym, zanim w Bielinach pojawiła się Gosia. Główna bohaterka, wychowana w bardziej „cywilizowanym” świecie (na ile można tak nazwać Polskę, która nie przyjęła chrztu, ale rozwija się technologicznie), kończy studia i, ku rozpaczy rodziny i narzeczonego, postanawia porzucić dotychczasowe życie i przenieść się do chatki w Bielinach, którą odziedziczyła po niedawno zmarłej babci – również szeptusze. Jej plan jest prosty: przejąć praktykę babci i zostać wiejską znachorką. Rzeczywistość okazuje się jednak znacznie bardziej skomplikowana. Jarogniewa, zderzona z wiejską mentalnością, nieufnością mieszkańców i… plagą demonów, szybko przekonuje się, że szeptuchowanie to nie tylko leczenie ziołami. Musi zmierzyć się z siłami nadprzyrodzonymi, nauczyć się rozumieć i wykorzystywać magię, a przede wszystkim – zdobyć zaufanie społeczności, która z początku traktuje ją z dystansem i niechęcią. Na szczęście na jej drodze stają postacie, które odegrają kluczową rolę w jej życiu: młody i nieco nieśmiały żerca Mszczuj oraz… sam bóg ognia, Swarożyc, który wydaje się mieć wobec Jarogniewy własne plany.

„Jaga” pozwala nam poznać tytułową bohaterkę  w zupełnie nowym świetle. Widzimy ją jako młodą, pełną ideałów, ale też upartą i momentami naiwną dziewczynę, która dopiero uczy się świata i własnych możliwości. Katarzyna Berenika Miszczuk świetnie oddaje jej wewnętrzne rozterki, zmagania z oczekiwaniami społecznymi  i stopniowe odkrywanie potęgi tkwiącej w niej samej. Jarogniewa jest postacią wyrazistą i pełnokrwistą, z ciętym językiem i skłonnością do pakowania się w tarapaty, co sprawia, że od razu zyskuje sympatię czytelnika. Obserwowanie, jak z tej młodej dziewczyny kształtuje się postać, którą znamy z głównej serii, jest fascynującym doświadczeniem.

Podobnie jak w innych tomach cyklu, „Jaga” czerpie garściami ze słowiańskiej mitologii. Katarzyna Berenika Miszczuk przedstawia nam świat pełen bogów, demonów i magicznych stworzeń, tym razem skupiając się na tych, które zagrażają spokojowi Bielin. Opowieść o młodości Jagi jest pretekstem do zgłębienia kolejnych aspektów słowiańskich wierzeń, rytuałów i praktyk szeptuch. Pojawienie się młodego Mszczuja pozwala lepiej zrozumieć jego relację z Jagą w późniejszych latach, a interakcje z Swarożycem dodają historii elementu nieprzewidywalności i boskiej ingerencji. Autorka zgrabnie wplata te elementy w fabułę, tworząc świat, który choć fantastyczny, wydaje się niezwykle realny. Styl pisania Katarzyny Bereniki Miszczuk  jest równie lekki, przystępny i pełen humoru, jak w głównym cyklu. Autorka z łatwością prowadzi narrację, tworząc wciągającą opowieść, która ani na chwilę nie nuży. Dialogi są błyskotliwe i dowcipne, a humor sytuacyjny, często wynikający ze zderzenia miejskiej Jarogniewy z wiejską rzeczywistością i magicznymi problemami, bawi do łez. Mimo lżejszego tonu, autorka potrafi również budować napięcie, zwłaszcza w momentach konfrontacji z siłami nadprzyrodzonymi, a tajemnice i intrygi dodają fabule głębi.

„Jaga” to obowiązkowa lektura dla wszystkich fanów cyklu. Prequel pozwala lepiej zrozumieć Jarogniewę i rzuca nowe światło na wydarzenia z głównej osi fabularnej. To również świetna okazja, aby ponownie zanurzyć się w fascynujący świat słowiańskiej mitologii, pełen barwnych postaci i magicznych zjawisk. Choć „Jaga” może być czytana jako samodzielna powieść, pełnię przyjemności czerpie się z niej znając wcześniejsze tomy, co pozwala docenić wszystkie nawiązania i smaczki. Katarzyna Berenika Miszczuk po raz kolejny udowadnia, że potrafi wciągnąć nas w swój świat, łącząc rodzimy folklor z lekką fantastyką i dużą dawką humoru. Jeśli zastanawialiście się, kim była Baba Jaga, zanim stała się legendą, „Jaga” odpowie na Wasze pytania w sposób, który Was oczaruje i rozbawi. Gorąco polecam.

O książce:
Tytuł: Jaga
Autor: Katarzyna Berenika Miszczuk
Wydawnictwo: W.A.B.
Liczba stron: 413
Data premiery: 2019-05-15
Cykl: Kwiat paproci (tom 5)
Gatunek:  Literatura obyczajowa / Fantastyka

Sprawdź, gdzie kupić: