„Criminal Minds: Ostre cięcie” – Max Allan Collins – recenzja

Świat seryjnych morderców fascynuje i przeraża zarazem. Co kryje się w umysłach tych, którzy przekraczają najmroczniejsze granice ludzkiego postępowania? Jak schwytać potwora, którego motywy są równie skomplikowane, co przerażające? Na te pytania od lat próbują odpowiedzieć twórcy serialu „Criminal Minds”, a wraz z nimi Max Allan Collins w powieści „Ostre cięcie”. Ta książka to coś więcej niż tylko literacka adaptacja telewizyjnego hitu.  To zanurzenie się w mrok ludzkiej psychiki, podróż w głąb najgorszych koszmarów, gdzie jedynym światełkiem w tunelu jest genialny zespół profilerów z Jednostki Analiz Behawioralnych. Przygotujcie się na wstrząsającą opowieść, która wciąga od pierwszej strony i nie pozwala o sobie zapomnieć długo po odwróceniu ostatniej kartki.

Max Allan Collins, autor z bogatym dorobkiem, w tym wieloma książkami opartymi na popularnych seriach (jak choćby „CSI”), podjął się trudnego zadania przeniesienia dynamiki i specyfiki „Criminal Minds” na karty powieści. „Ostre cięcie”, pierwsza książka z cyklu osadzonego w uniwersum serialu, rzuca zespół JAB (z ang. BAU) w wir wydarzeń, w pozornie spokojnym Lawrence w stanie Kansas. Seria brutalnych morderstw wstrząsa lokalną społecznością – ofiarami padają bezdomni. Jednak to nie sama liczba zbrodni jest najbardziej niepokojąca. Każde ciało zostaje odnalezione starannie umyte, uczesane i ubrane w czyste, nowe ubrania. Ten makabryczny rytuał natychmiast przykuwa uwagę profilerów z Quantico, sugerując nie tylko seryjnego zabójcę, ale także głębokie, chore fantazje, które nim kierują. Akcja nabiera dodatkowego tempa, gdy pojawia się kolejna, pozornie niepowiązana sprawa – porwanie młodej, dobrze sytuowanej dziewczyny. Miejscowa policja widzi w tym dwa odrębne zdarzenia, jednak Gideon, kierując się swoim instynktem i doświadczeniem, podejrzewa istnienie mrocznego związku między morderstwami bezdomnych a uprowadzeniem. To właśnie poszukiwanie tego połączenia stanowi oś fabularną powieści, prowadząc zespół JAB przez gąszcz mylnych tropów, skomplikowanych profili psychologicznych i narastającego napięcia.

Max Allan Collins całkiem sprawnie buduje atmosferę zagrożenia i niepewności. Opisy miejsc zbrodni, choć drastyczne, nie epatują zbędnym okrucieństwem, skupiając się raczej na detalach istotnych z punktu widzenia profilowania. Autor stara się przybliżyć nam metody pracy profilerów, wyjaśniając, w jaki sposób na podstawie śladów, zachowań i charakterystyki ofiar tworzą portret psychologiczny nieznanego sprawcy. Ten element, będący sercem serialu, w książce został przedstawiony w przystępny sposób, pozwalając nawet osobom niezaznajomionym z meandrami kryminalistyki zrozumieć proces dochodzenia.

Jednym z mocniejszych punktów książki jest próba zgłębienia motywacji mordercy. Max Allan Collins prowadzi nas przez meandry chorego umysłu, odsłaniając stopniowo kolejne elementy układanki. Choć momentami profilowanie może wydawać się nieco zbyt “podręcznikowe” dla zagorzałych fanów serialu, dla nowicjuszy stanowi dobre wprowadzenie do świata behawioryzmu kryminalnego. Dynamika zespołu, ich wzajemne interakcje, a także osobiste zmagania (choć te ostatnie są potraktowane dość pobieżnie w porównaniu do serialu) dodają powieści głębi. Niemniej jednak, „Ostre cięcie” nie jest pozbawione wad. Jako adaptacja serialu, książka momentami sprawia wrażenie rozszerzonego scenariusza odcinka, co może być odczuwalne w tempie akcji i głębokości niektórych wątków. Dla tych, którzy oczekujących zawiłych intryg i nieprzewidywalnych zwrotów akcji na miarę klasycznych thrillerów psychologicznych, historia może wydać się momentami zbyt prosta lub przewidywalna, zwłaszcza jeśli są zaznajomieni z konwencją serialu.

 „Ostre cięcie” to książka, która dostarcza sporej dawki napięcia. Max Allan Collinsowi udało się stworzyć wciągającą opowieść, która angażuje i zmusza do zastanowienia nad naturą zła. To lektura skierowana przede wszystkim do fanów serialu „Criminal Minds”, którzy pragną zanurzyć się głębiej w świat swoich ulubionych bohaterów i śledzić nowe, mroczne sprawy, z którymi przychodzi im się mierzyć. Jednocześnie, dzięki przystępnemu stylowi i wyjaśnieniom dotyczącym pracy profilerów, książka może stanowić dobre wprowadzenie do gatunku kryminału psychologicznego dla szerszego grona czytelników. To nie jest może arcydzieło literatury sensacyjnej, ale jako „czytadło” na jeden czy dwa wieczory, z pewnością spełnia swoje zadanie, trzymając w napięciu do samego końca i pozostawiając z dreszczykiem emocji.

O książce:

Tytuł: Ostre cięcie
Tytuł oryginału: Jump Cut
Autor: Max Allan Collins
Tłumaczenie: Wojciech Kubińscy
Wydawnictwo: Oficynka
Data premiery: 2012-03-27
Liczba stron: 296
Seria: Criminal Minds
Gatunek: Kryminał, sensacja, thriller

Sprawdź, gdzie kupić: