“Niedźwiedź i słowik” – Katherine Arden – recenzja

W głębi mroźnej, starożytnej Rusi, gdzie zimy są długie i bezlitosne, a granica między światem ludzi i istot z dawnych baśni jest cienka jak pierwszy lód na jeziorze, rodzi się opowieść o magii, wierzeniach i dziewczynie, która widzi więcej niż inni. „Niedźwiedź i słowik” Katherine Arden to pierwszy tom „Trylogii Zimowej Nocy”, który przenosi nas do świata przesyconego słowiańskim folklorem, gdzie obok codziennego życia prostych ludzi, w cieniu lasów i w zakamarkach domostw, czają się duchy i demony z pradawnych legend. To książka o hipnotyzującej atmosferze, niezapomnianej bohaterce i zderzeniu starego z nowym, które potrafi rozpalić ogień konfliktu.

Akcja powieści rozgrywa się w niewielkiej wiosce na północy Rusi, gdzie w długie zimowe wieczory mieszkańcy zbierają się przy piecu, by słuchać opowieści o czarach, duchach domowych i mroźnym demonie. Wasilisa, zwana Wasją, jest dzieckiem o dzikiej naturze i niezwykłym darze – potrafi widzieć i porozumiewać się z istotami z ludowych wierzeń: domowikami strzegącymi domostw, wazilami opiekującymi się stajnią czy leszymi władającymi lasem. Gdy do domu Wasji przybywa nowa macocha, gorliwa chrześcijanka, która zabrania oddawania czci dawnym duchom, równowaga w wiosce zostaje zachwiana. Stopniowo słabnący opiekunowie nie są w stanie dłużej chronić mieszkańców przed narastającym złem, które wyłania się z najciemniejszych zakątków lasu. Wasja, jedyna, która dostrzega prawdziwe niebezpieczeństwo, musi stawić czoła nie tylko pradawnym siłom, ale i niewierze oraz strachowi swoich bliskich, podsycanych przez przybyłego do wioski charyzmatycznego, lecz fanatycznego kapłana.

Centralną postacią powieści jest Wasja – dziewczyna o silnym charakterze, niezależna i odważna, która odmawia podporządkowania się oczekiwaniom społecznym i religijnym. Jej relacja z magicznym światem, jej ciekawość i determinacja w obronie starych wierzeń czynią ją bohaterką, której trudno nie kibicować. Konflikt między dawnymi wierzeniami a nową, narzucaną siłą chrześcijaństwa, jest przedstawiony w sposób wielowymiarowy, ukazując zarówno piękno i głębię tradycji, jak i siłę wiary, ale też niebezpieczeństwo fanatyzmu i nietolerancji. Atutem „Niedźwiedzia i słowika” jest niezwykle plastyczne i sugestywne ukazanie świata. Katherine Arden z mistrzostwem tworzy atmosferę zimowej Rusi – czuć chłód mroźnego powietrza, słychać skrzypienie śniegu pod butami, widać mrok gęstych lasów. Autorka czerpie garściami ze słowiańskiego folkloru, ożywiając postacie z baśni i legend w sposób, który jest zarówno fascynujący, jak i niepokojący. Duchy i demony nie są jedynie ozdobnikami – stanowią integralną część świata przedstawionego i mają realny wpływ na życie bohaterów. Styl Katherine Arden jest liryczny i baśniowy, a jednocześnie pozbawiony nadmiernego sentymentalizmu. Autorka potrafi operować językiem, który urzeka i wciąga, sprawiając, że czytelnik zanurza się w świecie powieści bez reszty. Powieść, choć momentami snuje się powoli, stopniowo buduje napięcie, prowadząc do kulminacyjnego starcia między siłami dobra i zła.

„Niedźwiedź i słowik” Katherine Arden to  urzekająca i wciągająca powieść fantasy, która przenosi nas do świata pełnego magii, tajemnic i pradawnych wierzeń. Dzięki sugestywnym opisom, charyzmatycznej bohaterce i umiejętnemu wpleceniu folkloru w historyczne realia, książka pozostaje w pamięci na długo. To doskonały początek trylogii dla wszystkich, którzy kochają baśniowe klimaty, cenią sobie silne kobiece postacie i chcą zanurzyć się w świat inny od wszystkich. Polecam tę książkę z całego serca – to literacka uczta dla wyobraźni.

O książce:

Tytuł: Niedźwiedź i słowik
Tytuł oryginału: The Bear and the Nightingale
Autor: Katherine Arden
Tłumaczenie: Katarzyna Bieńkowska
Wydawnictwo: Muza
Data premiery:2018-04-18
Cykl: Trylogia Zimowej Nocy (tom 1)
Liczba stron: 448
Gatunek: Fantastyka

Sprawdź, gdzie kupić: